Wilde planten in de stad
Het bezemkruiskruid (Senecio inaequidens) is een opvallende vaste plant uit de composietenfamilie, die relatief recentelijk zijn intrede heeft gemaakt in onze streken. Rond 1900 werden de eerste exemplaren van het bezemkruiskruid ontdekt bij een wolverwerkingsbedrijf in België – een onschuldig begin van wat later een …
De basterdwederik is typisch zo’n plant die vaak zonder pardon uit tuinen wordt verwijderd omdat hij als onkruid wordt gezien. Maar wat veel mensen niet weten, is dat deze plant een schat aan medicinale eigenschappen bezit. Terwijl hij misschien ongewenst lijkt, herbergt hij verborgen krachten die al eeuwenlang in de natuurgeneeskunde worden gewaardeerd. Een onopvallende genezer die onterecht als indringer wordt bestempeld!
Gedroogde en fijngesneden viltige basterdwederik blijkt een verrassende krachtpatser in de kruidengeneeskunde! Deze bescheiden plant vormt de basis voor kruidenthee die effectief helpt bij prostaat-, blaas-, nier- en maag-darmaandoeningen. Wat het nog beter maakt? De tolerantie voor deze behandeling is indrukwekkend hoog, met nauwelijks patiënten die last hebben van bijwerkingen. Een echte natuurlijke bondgenoot voor je gezondheid!
Basterdwederik wordt niet zomaar voorgeschreven; het is een echte alleskunner bij de behandeling van goedaardige prostaatvergroting en urinaire problemen. Het vermindert de vervelende nachtelijke toiletbezoeken, versterkt de urinestraal en verhoogt het debiet. Daarnaast werkt het krachtig tegen ontstekingen van de prostaat en er wordt zelfs gezegd dat het een anti-kanker werking zou hebben. Een plant met verrassend veel potentie!
Basterdwederik bevat slijmstoffen waardoor het samentrekkende en verzachtende eigenschappen heeft die nuttig zijn in gevallen van diarree, infecties van de urinewegen en van de luchtwegen. De thee kan ook gebruikt worden als een gorgelmiddel om ontstekingen van mond en keel te verlichten.
Deze opmerkelijke plant heeft in de rijke geschiedenis van de traditionele kruidengeneeskunde een sterke reputatie. Het was Maria Treben die deze vergeten schat enkele decennia geleden weer op de kaart zette, vooral vanwege de geneeskrachtige werking bij prostaatproblemen.
Volgens haar zijn de kleinbloemige soorten goed om thee van te zetten, niet meer dan 2 koppen per dag, bij prostaatklachten.
Ze schrijft dat de grootbloemige soorten niet mogen gebruikt worden. De reden hiervoor is dat het Harig Wilgenroosje (Epilobium hirsutum) een tegengestelde werking heeft en dat de andere grootbloemige soort, nl. het Bos– of Knikkend Wilgenroosje (Epilobium of Chamaemerion angustifolium) er te gemakkelijk mee kan verward worden. Zekerheid voor alles!
In ‘Gezonder leven met geneeskrachtige kruiden’ van Barbara en Peter Theiss staat: “De kleinbloemige soorten Epilobium parviflorum, Epilobuim montanum, Epilobium roseum en Epilobium palustre zijn medisch gezien het meest werkzaam. … Dit geneeskrachtige kruid dat absoluut geen bijwerkingen vertoont, is in de eerste plaats een preventief middel.”
Basterdwederik wordt meestal ingenomen in de vorm van thee, tincturen of capsules. Het is belangrijk om de juiste dosering aan te houden, omdat hoge doses bijwerkingen kunnen veroorzaken. Ook is het verstandig om bij gezondheidsproblemen altijd eerst een arts of fytotherapeut te raadplegen.
Als thee, infusie, 2 keer per dag. In een grote tas, op ongeveer een theelepeltje vol wilgenroosje 1/4 liter kokend water gieten, snel laten trekken (1 tot 2 minuten voor fijngehakte gedroogde planten) en twee tassen per dag drinken: een ‘s morgens op een nuchtere maag en de tweede een half uur voor het avondmaal.
De informatie op deze website is alleen voor educatieve doeleinden. Deze site vertelt alleen over het traditionele gebruik van specifieke planten zoals vastgelegd in de geschiedenis.
Deze site vervangt geen deskundig advies voor medische behandeling. Raadpleeg altijd een deskundig zorgverstrekker of arts. Ook wat betreft de op deze website aangeboden culinaire recepten mag u deze niet beschouwen als deskundig advies. Daarvoor dient u zich te richten tot een gehomologeerde arts, fytotherapeut of diëtist.
Lees daaromtrent ook onze uitgebreide disclaimer: https://www.stadsplanten.be/disclaimer-2/
https://www.herbgarden.co.za/mountainherb/herbinfo.php?id=432
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874114006308
https://www.sciencedirect.com/topics/pharmacology-toxicology-and-pharmaceutical-science/epilobium
Zowat het eerste wat je te zien krijgt als je even googelt op ‘basterdwederik’ is het volgende: “Basterdwederik is een algemeen voorkomend onkruid. Er zijn diverse soorten die sterk op elkaar lijken en onderling ook kruisen.” Een hardnekkig stukje onkruid dus! En ik vrees dat velen …
Op zaterdagochtend 12 oktober organiseerde ‘Regionaal Landschap Houtland en de Polders’ een boeiende stadswandeling door het hart van Brugge, onder leiding van lichenoloog Tim Claerhout. Nieuwsgierig wat een lichenoloog precies doet? Het is iemand die zich specialiseert in de ecologie en herkenning van korstmossen, fascinerende …
Ik ben helemaal weg van de muursla (Mycelis muralis)! Deze elegante plant, met zijn slanke stengel en verfijnde, gele bloempjes, staat als een koninklijke verschijning op de kademuren en bruggen van Brugge. Het is een echte verborgen schat, die je ook vaak tegenkomt langs huisgevels. Elk jaar spot ik bloeiende planten op de Meebrug en langs de Groenerei, en ook aan de Verversdijk is hij volop te bewonderen. Vandaag ontdekte ik er zelfs enkele langs de Spiegelrei! Maar ik ben ervan overtuigd dat hij nog veel vaker in de stad te vinden is. En als je de bloemen van dichtbij bekijkt, bijvoorbeeld met een loep of op een macrofoto, onthult zich een wonderlijke wereld van delicate schoonheid. De vertakkingen van de plant doen me zelfs denken aan luchtig kantwerk – alsof de natuur haar eigen Brugse kant creëert!
Muursla is een plant uit de composietenfamilie (Asteraceae). De hoofdjes op de vertakte stengels van deze plant zijn gewoonlijk slechts vijfbloemig.
Wist je dat de muursla eigenlijk een verre neef is van onze gewone sla? Als je sla in de tuin zou laten doorschieten, zou hij vergelijkbare bloemen krijgen! En ja, de bladeren van de muursla zijn eetbaar en kunnen zelfs in salades, maar eerlijk gezegd, laat hem maar gewoon staan. Het plukken is echt de moeite niet waard, en bovendien doet deze gracieuze plant veel goeds voor de stedelijke flora. Dus geniet van zijn aanwezigheid en laat de natuur haar gang gaan!
Muursla, of Mycelis muralis, heeft vaak een subtiel blauwachtige waas over zich heen, wat hem een unieke uitstraling geeft. Bij beschadiging scheidt de plant kleverig melksap af. De stengel is rechtop, vertakt en glad, soms met opvallende roodachtige vlekken. De bladeren zijn donkergroen, glad en kwetsbaar. Ze hebben een sierlijk geveerd uiterlijk en versmallen aan de basis tot een getande, gevleugelde steel die de stengel omsluit.
De bloeiwijze bestaat uit kleine bloemhoofdjes, slechts 5 bloemen per hoofdje, die samen een luchtige pluim vormen met uitwaaierende takken.
De muursla kan 60 tot 90 cm hoog worden en bloeit van juni tot augustus, en blijft jaar na jaar terugkomen. Een subtiele schoonheid die opvalt voor wie goed kijkt!
Muursla kan verward worden met akkerkool (Lapsana communis). Deze plant heeft echter een andere bladvorm met sterke bladbeharing en meer dan vijf lintbloemen. Muursla heeft vruchtpluis, akkerkool niet.
Hieronder een foto van akkerkool. Let op de vorm van het blad.
Het hoeft je niet te verbazen dat de muursla vooral op… muren voorkomt. Maar dat is niet noodzakelijk. Je vindt dit tere plantje evengoed op de stoep, tegenaan de gevels. Het is – zoals eerder gezegd – een neefje van onze gewone tuinsla. De jonge bladeren van de plant kunnen worden gebruikt in salades of als een soort wilde groente. Ze hebben een milde smaak, vergelijkbaar met gewone sla.
De bladeren van muursla zijn verrassend veelzijdig: je kunt ze rauw toevoegen aan salades of koken zoals spinazie. Boordevol vitamines en mineralen zoals vitamine C, vitamine A, ijzer en calcium, is deze plant een ware voedingsbom.
Toch wordt het vaak niet aangeraden om de plant te plukken, omdat de smaak niet bijzonder is en het beter is de plant in het wild te laten staan. Daarnaast speelt muursla een rol in het ondersteunen van de stedelijke flora. Dus hoewel het technisch eetbaar is, kiezen veel mensen ervoor om de plant te bewonderen in plaats van te oogsten. En dat is maar goed ook.
Muursla heeft een lange geschiedenis van gebruik als medicinale plant.
Muursla heeft een licht bittere smaak die wordt veroorzaakt door de flavonoïden die erin zitten. Deze stoffen geven de plant niet alleen zijn karakteristieke smaak, maar ook zijn geneeskrachtige kracht.
Ze hebben ontstekingsremmende, pijnstillende en anti-oxiderende eigenschappen hebben. De plant is gebruikt om een reeks aandoeningen te behandelen, waaronder artritis, spijsverteringsstoornissen en ademhalingsproblemen.
De bladeren, stengel en wortels worden in de traditionele geneeskunde gebruikt voor de behandeling van verschillende aandoeningen zoals koorts, huidziekten en spijsverteringsstoornissen. Het moet echter met de nodige voorzichtigheid worden gebruikt, omdat het ook toxische effecten kan hebben als het in grote hoeveelheden wordt geconsumeerd.
Naast de geneeskrachtige eigenschappen wordt muursla ook gebruikt in cosmetica. De plant bevat verbindingen waarvan wordt aangenomen dat ze anti-aging en huidverzachtende eigenschappen hebben. Het wordt gebruikt in een reeks huidverzorgingsproducten, waaronder crèmes, lotions en serums.
Muursla draagt een fascinerende geschiedenis met zich mee, vol oude verhalen en mystiek. In de oude Griekse tijd werd de plant verbonden met niemand minder dan Apollo, de god van genezing en het licht. Men geloofde dat hij muursla gebruikte om allerlei kwalen te verhelpen. En dan, in het middeleeuwse Europa, kreeg de plant bijna magische proporties: het werd gezien als een krachtig wapen tegen boze geesten en hekserij. Stel je voor, een ogenschijnlijk eenvoudige plant met zo’n diepgewortelde rol in de folklore! Het is alsof de muursla door de eeuwen heen een stille beschermer was.
Naast de culturele betekenis is muursla ook een belangrijke plant voor dieren in het wild. Het biedt voedsel en onderdak aan een scala aan insecten, waaronder bijen en vlinders. De zaden van de plant zijn ook een belangrijke voedselbron voor vogels en kleine zoogdieren.
Bibliografie: Secrets d’une herboriste. Marie-Antoinette Mulot, edities van de Dauphin, 2015, https://www.standaardboekhandel.be/p/secrets-dune-herboriste-9782716315579
https://wildeplanteninbrugge.blogspot.com/search?q=muursla
https://nl.wikipedia.org/wiki/Muursla
https://wilde-planten.nl/muursla.htm
https://www.ecopedia.be/planten/muursla
https://www.floravannederland.nl/planten/muursla
https://waarnemingen.be/species/7073
https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=29594
https://www.plantennamen.info/nederlandse-namen/muursla-mycelis-muralis
Mauerlattich – Bestimmen/Erkennen, sammeln und verwenden. Steckbrief, Bilder & Beschreibung der Pflanze sowie ihrer essbaren Teile und deren Nutzen für Ernährung und Gesundheit:
Dit artikel is een bijdrage van Andrea Bleeker. Andrea is auteur van de website Kruidengeheimen. In de herfst vind je meestal enorm veel kastanjes onder kastanjebomen. Zelf raap ik ze graag op en leg ze in schaaltjes in mijn huis omdat ik ze zo mooi vindt. …
