Bleek cypergras

Onlangs zag ik in de Zwarteleertouwersstraat te Brugge het Bleek cypergras (Cyperus eragrostis) tijdens mijn dagelijkse wandeling door de binnenstad. Ik had deze plant enkele jaren geleden ook al eens gezien n.a.v. een inventarisatie met de mensen van F.O.N. Nadien had ik ze niet meer opgemerkt, maar dat was wellicht het gevolg van het feit dat ik er nooit expliciet naar zocht. Benieuwd of er uit andere steden ook meldingen binnenkomen.

Bleek cypergras is een vaste plant die behoort tot de cypergrassenfamilie (Cyperaceae). Van nature groeit het in de moerasgebieden van het westen en zuid-westen van de V.S. en delen van Zuid-Amerika. In Europa is het een neofyt.  Neofyten zijn planten die zich vroeger als exoten door toedoen van de mens hebben gevestigd.

Bleek cypergras groeit op modderige en verstoorde plaatsen die af en toe onder water staan tijdens de winter: langs rivieren, in moerassen en natte ruigtes. Het is dus niet verwonderlijk dat ik het in de straatgoot vond.  Bleek cypergras werd voor het eerst in België opgemerkt in 1896. Daarna werd de soort slechts sporadisch gemeld van enkele locaties in Vlaanderen en Wallonië. 

“Cyperus eragrostis werd in België voor het eerst ingezameld als woladventief in Gerbaut, langs de Vesder, in 1896. Buiten deze regio werd het Bleek cypergras tot aan het eind van de twintigste eeuw slechts enkele keren waargenomen: gedurende minstens twee opeenvolgende jaren langs de Schelde ter hoogte van Antwerpen (1911-12), op een terril in Bernissart (1955) en in Turn-hout (1975). Vanaf de jaren negentig, en voor- al vanaf het begin van de 21ste eeuw, is het aantal waarnemingen, in het bijzonder in Vlaanderen, spectaculair toegenomen. 

Op locaties waar het Bleek cypergras goed standhoudt of lokaal ingeburgerd is, blijkt er een uitgesproken voorkeur te bestaan voor minstens periodiek vochtige tot natte, (zeer) voedselrijke standplaatsen.” 

Bron: Cyperus eragrostis (Cyperaceae): historiek en huidige status in België

Filip VERLOOVE, Nationale Plantentuin van België, Domein van Bouchout, B-1860 Meise 

Bleek cypergras Cyperus eragrostis is een overblijvende plant die meestal hoger is dan 30 cm. De plant verspreidt zich vegetatief via ondergrondse stengels (rhizomen) zonder knolletjes. De volledige plant is opvallend geelgroen. De bloemen zitten in kleine, stevige, ronde, geelgroene aartjes en hebben drie stempels. De bloeiwijze is schermvormig.

Volgens sommige bronnen zouden de stengels en wortels eetbaar zijn en smaken naar verluidt naar amandelen, verse kokosnoot en rozijnen.

Cyperus komt van een Hebreeuws woord, kopher, dat hars betekent, zo genoemd, omdat de worstelstok van Cyperus longus geurig ruikt en nu nog in de parfumerie gebruikt wordt. Volgens anderen komt het echter van het Griekse woord cypeiros, afgeleid van Cypris: Venus, omwille van de vermeende ‘minnedrift’ verwekkende eigenschappen. Eragrostis, omdat de aartjes lijken op die van het geslacht Liefdegras Eragrostis.

Veel bijkomende informatie is te vinden op de herkenningsfiche van Bleek cypergras van het ‘Project invasieve exoten’: https://waarnemingen.be/pda/shellphp/exo/be/nl/9166.pdf

Bronnen en meer info:

https://waarnemingen.be/species/9166/

Alien plants in Belgium: https://alienplantsbelgium.myspecies.info/sites/alienplantsbelgium.be/files/dum89p7.pdf

Invasive species in Belgium: http://ias.biodiversity.be/species/show/115

Manual of the Alien Plants of Belgium: https://alienplantsbelgium.myspecies.info/content/cyperus-eragrostis

Ecopedia: https://www.ecopedia.be/planten/bleek-cypergras

Exoten in Nederland: http://exota.blogspot.com/2016/08/bleek-cypergras.html