Soep van de stoep… knopkruid 

We zijn begin november en nu pas beginnen de bladeren aan de bomen te verkleuren. Er staan ook nog opvallend veel planten in bloei. Knopkruid is er één van.

Knopkruid is een plant die behoort tot de composietenfamilie (Compositae of Asteraceae).  Er komen bij ons 2 soorten voor, kaal knopkruid en harig knopkruid. Beide soorten vind je in onze steden.

‘Ambetant onkruid’

Als je knopkruid ‘googelt’ dan kom je steevast op websites terecht die je wegwijs willen maken in de bestrijding van knopkruid. Toegegeven, als je een gedreven tuinder bent die alles graag netjes op een rijtje heeft dan kan knopkruid je met aardig wat kopzorgen opzadelen. Het is een problematische ‘onkruid’ omdat de bestrijding zo lastig is, met name in biologische teelten. De plant produceert veel zaad, en afgesneden plantendelen kunnen vrij makkelijk opnieuw wortelen.

Onderzoekers van de RUG  hebben zelfs een analyse uitgevoerd van de knopkruidproblematiek op meer dan 50 biologische percelen.  Het resultaat is te lezen in de studie “Knopkruid onder het mes”.

Harig knopkruid is duidelijk de dominante soort. Kaal knopkruid komt minder voor, wellicht door de mindere langlevendheid als zaad in de bodem, een grotere kiemrust en een oppervlakkigere kieming. Het knopkruid is voor de boer dus een zeer ‘ambetante’ plant want deze plant groeit én ontzettend snel én ontzettend gemakkelijk. Als je dan aan de boer of tuinder gaat vertellen dat deze plant eetbaar is dan verschieten ze zich ‘een bult’.

Forest to plate

Een interessante video over het knopkruid is te vinden op het YouTube-kanaal van ‘Forest to plate’

De website Forest to plate vindt u overigens op : https://www.foresttoplate.com

Ajiaco

Zelf zou ik het nu niet meteen op staat gaan plukken om er een soepje van te maken, maar knopkruid is inderdaad eetbaar. In Colombia – en meer specifiek in Bogota –  is knopkruid zelfs een ingrediënt in het nationale gerecht Ajiaca. 

Dat is een stoofpotje van aardappelen, kip en mais. Daarbij gebruikt men zowel de verse bladeren als het gedroogde kruid gebruikt, wat men daar verkoopt onder de naam ‘guascas’.  Ik heb nagegaan of guascas ook online te koop is en dat lijkt inderdaad het geval. Zie: https://www.que-rico.nl/nl/product/guascas/

Hoe spreek je Ajiaca in het Spaans uit? https://nl.forvo.com/word/ajiaco/
Het culinair gebruik van deze plant is ondertussen in verschillende landen overal ter wereld bekend.   Als je knopkruid wil plukken ga dan even bij een bioboer langs. Wedden dat hij blij zal zijn als je gratis zijn akkertje wiedt? 😉

Velt.nu

Op de site van Velt.nu vonden we een aantal interessante ideeën. Velt.nu is een website over ecologisch koken en tuinieren met heel veel kooktips, een receptenzoeker, een seizoenskalender, keukenpraatjes, downloads enz… Al meer dan 45 jaar promoten ze een duurzaam leven in huis, tuin en keuken. Je leert bij Velt hoe je op een ecologische manier lekkere groenten kweekt. Én je komt alles te weten over prachtige ecologische tuinen, over duurzaam leven en over heerlijke gerechten boordevol seizoensgroenten. Beslist een aanrader!

Op de website van Velt.nu vindt u een goed recept om zelf Ajiaca te bereiden. 
https://velt.nu/nieuws/de-tuin-en-op-jouw-bord-harig-knopkruid

De bloemen worden over het algemeen niet gegeten maar kunnen wel dienen als garnering van een maaltijd of een slaatje.  De bladeren van het knopkruid kunt u als spinazie of in soep en stamppot gebruiken. Ze vormen – alleen of vermengd met andere wilde groenten – een fijne salade.  Vers sap van knopkruid kan – gemengd met ander groentensap – gedronken worden.

Gekookt als een bladgroente, is knopkruid mild van smaak en aangenaam, zonder een vleugje bittere of sterke smaken die sommige van zijn verwanten hebben. Na het drogen krijgt het een nog sterkere smaak die het best kan worden gebruikt om soep op smaak te brengen.

Harig knopkruid wordt doorgaans – vanwege de lange haren – iets minder graag vers gegeten, maar als vervanging voor spinazie is het dan weer een topper. Dankzij de drogere textuur laat het kruid zich immers prima verwerken in burgers, quiches, ravioli’s en empanadas.

Ook op het YouTube-kanaal van “De Tuinschool online” vind je een video over het culinair gebruik van knopkruid. https://www.youtube.com/watch?v=_IiRXwPge4s

Soep van de stoep

“Soep van de stoep” zei u? Inderdaad! “If you can’t beat em, EAT EM”, zegt men in het Engels.  Deze plant zit zo boordevol voedingsstoffen en mineralen dat ze de in de winkel gekochte spinazie gemakkelijk zou kunnen overtreffen in elke gezondheidswedstrijd: IJzer, calcium, magnesium, zink, vitamine A, vitamine C…noem maar op, knopkruid heeft het!

De bloemetjes zijn eetbaar, maar het is eigenlijk het blad dat lekker is. 

Knopkruid laat zich ook heel goed verwerken in een stevige heldere maaltijdsoep met bonen en aardappelen. Hak het kruid fijn en stoof het aan met look en ajuin. Voeg aardappelen en verschillende soorten bonen (prinsessen, tuinboon, snijboon, boterboon) in stukjes toe. Roerbak even en blus dan met bouillon. Laat alles goed doorkoken. Werk  af met verse koriander en een paar knopkruidbloemetjes. Liefhebbers kunnen hier ook een kippensoep van maken.

Knopkruidkoekjes

Probeer eens deze hartige knopkruidkoekjes. 

Stoof een mooie hoop fijngehakt knopkruid met een uitje en wat nootmuskaat, smaak af met peper en zout en voeg een eitje, wat bloem en eventueel wat geraspte parmezaanse kaas toe. Maak hiervan een stevig deeg. Vorm koekjes en bak langs beide kanten goudbruin in olijfolie. Serveer met zure room en een schijfje citroen.

Lasagne

Maak een heerlijke lasagne van knopkruid, tomaten en geitenkaas. Stoof het knopkruid en breng goed op smaak met nootmuskaat en peper en zout. Maak een smaakrijke tomatensaus met flink wat look, ajuin en zuiderse kruiden. Wissel telkens een laag af met enerzijds knopkruid en vlokken zachte geitenkaas en een laag tomatensaus. 

Maak eens wilde falafelballetjes door een nacht geweekte kikkererwten en een flinke bos knopkruid te mixen in een foodprocessor. Voeg komijn, look en peper en zout toe. Vorm balletjes en frituur.

(Bron: https://velt.nu/nieuws/de-tuin-en-op-jouw-bord-harig-knopkruid

Op de website “In het wilde weg” vindt u ook een goed recept voor een lasagne met harig knopkruid. https://inhetwildeweg.nl/knopkruidlasagne/ 

Ajiaco

Het recept voor  ‘Ajiaco’ uit Colombia is te vinden op https://wereldgerecht.nl/zuid-amerikaanse-recepten/colombia-ajiaco/

Op YouTube kunt u de bereiding van Ajiaco Bogotano zien. De video is in het Spaans, maar dat zal geen probleem zijn voor de creatieve kokkin.  Klik hieronder op de links om de video te bekijken.

YouTube video voor de bereiding van ajiaco

Wildplukpesto

Een recept voor een ‘wildplukpesto’ met knopkruid, zevenblad en jonge brandnetelscheutjes vindt u op: https://farout.be/2018/10/03/foodwalking-recept-wildplukpesto/

Ook op de website van ‘BoerenBed – even simpeler leven’ vindt u een leuk recept voor het bereiden van een pesto op basis van knopkruid: https://www.boerenbed.nl/blogs/next-level-koken

Disclaimer

Belangrijke waarschuwing: Eet alleen planten als je er 100% zeker van bent dat je ze correct kunt identificeren en zo de mogelijkheid uitsluit dat het ‘valse vrienden’ in vermomming zijn. Overweeg altijd om een ​​kruidendokter of botanicus te raadplegen voordat u planten uit het wild consumeert. Ga bij twijfel altijd zonder! 

Bronnen en meer informatie

https://velt.nu/nieuws/de-tuin-en-op-jouw-bord-harig-knopkruid

https://wereldgerecht.nl/tag/knopkruid/

https://www.boerenbed.nl/blogs/next-level-koken