Op stap met Tim Claerhout – deel 3

Tijdens het eerste deel van onze ontdekkingsreis door Brugge, samen met bioloog en lichenoloog Tim Claerhout, doken we diep in de betoverende wereld van mossen en korstmossen. We richtten onze aandacht op vijf types die cruciaal zijn voor een experiment dat de impact van hittestress op biodiversiteit onderzoekt.

Maar onze zoektocht hield daar niet op. Waar we ook keken – op kademuren, vensterbanken, verkeersborden, stoepranden en bomen – werden we steeds opnieuw verrast door de vele soorten die onze interesse wekten. In deel 2 bespraken we al zes van deze soorten, en in deel 3 zullen er nog meer bijzondere ontdekkingen aan bod komen.

Sinaasappelkorst 

 

Calogaya pusilla is een soort korstmos die behoort tot de familie Teloschistaceae. Het is een kleine, vaak moeilijk te onderscheiden soort die vooral op rotsen en schors groeit. Deze korstmos heeft een grijsachtige of geelachtige kleur en kan soms een beetje lobbig of korrelig van structuur zijn.

De soort speelt een rol in ecosystemen door bij te dragen aan de beginnende afbraak van substraten en het creëren van omstandigheden die andere organismen kunnen ondersteunen. Het is een voorbeeld van de vele kleine, vaak over het hoofd geziene lichenen die samen de biodiversiteit van een omgeving vormen.

Witte schotelkorst 

 

Lecanora chlarotera is een korstmos dat behoort tot de familie Lecanoraceae. Dit soort korstmos komt voor op verschillende substraten, waaronder rotsen en schors. Hier zijn enkele kenmerken van Lecanora chlarotera:

De soort speelt een rol in het ecosysteem door bij te dragen aan de afbraak van substraten en het leveren van een habitat voor andere kleine organismen. Lecanora chlarotera kan nuttig zijn voor ecologische studies, vooral als indicator voor bepaalde milieufactoren.

Deze soort heeft een gele reactie op K-test zoals op de foto te zien is. De K-test, ook wel de kaliumhydroxide-test genoemd, is een chemische test die wordt gebruikt bij de identificatie van korstmossen, waaronder kortmossen. Deze test helpt bij het onderscheiden van verschillende soorten korstmossen door te bepalen hoe hun thallus (de korstachtige laag) reageert op een oplossing van kaliumhydroxide (KOH).

De K-test is een nuttig hulpmiddel bij de identificatie van korstmossen, omdat verschillende korstmossen verschillende kleurreacties vertonen op KOH. Dit kan helpen bij het onderscheiden van soorten die visueel moeilijk te onderscheiden zijn.

Kalkschotelkorst 

 

De kalkschotelkorst (Polyozosia albescens) is een korstmos uit de familie Lecanoraceae. Hij groeit op zowel steen als hout. Hij groeit meestal op muren, rotsen, grafmonumenten, beton, cement en dijkbeschoeiingen, maar soms ook op verweerde houten palen en stoffige boomschors. Het korstmos is kalkminnend en houdt van zonnige plekken. De fotobiont in het korstmos is een groene alg uit het geslacht Trebouxia.

De identificatie van Polyozosia albescens kan uitdagend zijn en vereist vaak gedetailleerde kennis van lichenen en hun specifieke kenmerken. Het kan nuttig zijn in ecologische studies, vooral bij het onderzoeken van biodiversiteit en het monitoren van milieufactoren die van invloed zijn op korstmossen.

Donkerbruine schotelkorst

 

Dit korstmos behoort tot de familie Lecanoraceae.

De thallus van Lecanora expallens is meestal donkerbruin tot zwartbruin en heeft een schotelvormige structuur. Het kan een relatief gladde tot korstige textuur hebben. Deze korstmos heeft vaak een enigszins glanzend uiterlijk en kan goed zichtbaar zijn door zijn donkere kleur en schotelvormige lobben.

De sporen zijn meestal klein en worden gevormd in apotheciën, die in dit geval vaak iets verheven en schotelvormig zijn.

Lecanora expallens komt vaak voor op rotsen, bomen en andere harde oppervlakken in zowel stedelijke als natuurlijke omgevingen. Het groeit vaak in vochtige tot droge omstandigheden en kan soms worden aangetroffen op schaduwrijke plekken. We troffen het aan op een vensterbank.

Rode kalksteenkorst 

 

Protoblastenia rupestris is een soort korstmos die behoort tot de familie Blasteniaceae en dat goed gedijt op kalksteen.

Dit korstmos heeft een thallus dat vaak dun en schilferig is, met een grijs tot groenachtige kleur. Het kan op rotsen of op andere harde oppervlakken groeien en heeft een relatief onopvallend uiterlijk, wat het soms moeilijk maakt om te onderscheiden van andere korstmossen.

De kleur van de thallus kan variëren afhankelijk van de omgevingsomstandigheden, zoals blootstelling aan zonlicht of luchtvervuiling.

Het groeit vaak op rotsachtige oppervlakken, zoals muren, rotswanden, en andere harde substraten en kan ook in stedelijke gebieden worden aangetroffen.

Kapjesvingermos 

 

Kapjesvingermos is een soort die behoort tot de familie Physciaceae. Het is te vinden op drogere plekken van goed belichte en vrijstaande bomen. Ook komt de soort voor op kalkachtig gesteente.

De lobben van het thallus kunnen een beetje omhoog krommen, waardoor een enigszins opstaande of opgerolde uitstraling ontstaat. De bovenkant van het thallus is vaak lichtgrijs tot grijs en kan een beetje glanzend zijn, terwijl de onderkant vaak lichtbruin is met enkele kleine, onopvallende wortelknopjes.

De identificatie van Physcia adscendens kan worden ondersteund door het gebruik van chemische testen en microscopische observatie. 

Gestippeld schildmos 

 

Punctelia subrudecta is een soort korstmos die behoort tot de familie Parmeliaceae. 

Het thallus van Punctelia subrudecta is meestal grijs tot groenachtig van kleur en heeft een enigszins korstige structuur. Het oppervlak kan een beetje ruw en schilferig zijn, met duidelijk zichtbare punctaties (kleine stipjes of putjes) die de naam van de soort verklaren.

Het thallus is vaak verdeeld in relatief grote, brede lobben die soms licht op kunnen krullen aan de randen. De punctaties op het oppervlak zijn een belangrijk kenmerk voor de identificatie van deze soort.

Punctelia subrudecta groeit op een verscheidenheid aan substraten, waaronder rotsen, schors van bomen, en andere harde oppervlakken. Het komt vaak voor in vochtige en beschutte omgevingen, maar kan ook in drogere omstandigheden worden aangetroffen.

Groene boomschildmos 

 

Het groene boomschildmos (Flavoparmelia soredians) is een korstmos uit de familie Parmeliaceae. Het komt voor op allerlei boomsoorten met een niet te zure schors. Het is algemeen op laanbomen in de bebouwde kom. Zelden komt het voor op steen en rottend hout.

Groene boomschildmos is een grote grijsgroene, bladvormige soort met in het midden van het thallus ronde tot samenvloeiende, soredieuze plekken met fijnmelige sorediën. Het thallus heeft een diameter van 5 cm en zelden tot 10 cm. De lobben zijn vrij rond, tot 1 cm breed. Apothecia zijn afwezig. De witgelige soralen zijn vrij regelmatig rondachtig en worden gevormd vanuit het centrum van het thallus.

Link naar de 12 meest recente artikelen