5 oktober 2024

Paardenkastanje

Dit artikel is een bijdrage van Andrea Bleeker.
Andrea is auteur van de website Kruidengeheimen.

In de herfst vind je meestal enorm veel kastanjes onder kastanjebomen. Zelf raap ik ze graag op en leg ze in schaaltjes in mijn huis omdat ik ze zo mooi vindt. Er zijn verschillende kastanjebomen. Dit artikel gaat over de witte paardenkastanje, die ik voor het gemak kastanje zal noemen. Wat zo leuk is dat ze verborgen eigenschappen bezitten. Ik zal er iets meer over vertellen.

Witte en Rode paardenkastanje

Er zijn twee soorten wilde kastanjes: de Witte en de Rode paardenkastanje. Je kunt ze gemakkelijk uit elkaar houden, niet alleen door de kleur van de bloemen, maar ook door de bolsters. De bolster van de Witte paardenkastanje zit vol met scherpe stekels, terwijl die van de Rode paardenkastanje juist minder stekelig is of zelfs glad kan zijn.

Dan is er ook nog de tamme kastanje, de enige eetbare kastanje van het stel. Die ken je vast! De bolster van de tamme kastanje ziet eruit als een mini-egeltje, met lange, scherpe naalden die de vrucht beschermen.

*Witte paardenkastanje; foto: https://pixabay.com/nl/images/search/paardenkastanje/*

Waar komt de naam ‘paardenkastanje’ vandaan?

De naam ‘paardenkastanje’ komt oorspronkelijk uit het Turks, waar de boom “at kestanesi” wordt genoemd. Men gebruikte de zaden, bladeren of schors van de paardenkastanje voor de behandeling van ademhalingsaandoeningen bij paarden, hoewel er op heden geen sterk bewijs is voor de effectiviteit hiervan.

Een andere verklaring is dat de bladeren van de paardenkastanje een litteken achterlaten op de takken dat lijkt op een hoefijzer, compleet met een spijkervormige afdruk. Hoewel de naam “paardenkastanje” suggereert dat de kastanjes geschikt zijn voor paarden, zijn ze giftig voor mensen en de meeste dieren en dus niet bedoeld voor consumptie.

Gebruik

De vrucht van de kastanjeboom wordt al eeuwenlang gebruikt als geneeskruid. Het verbetert de doorbloeding en maakt de vaatwanden sterker. Daarom wordt het vooral toegepast bij spataderen, aambeien, oedeem, zware benen, onrustige benen, open benen, koude mensen, maar ook bij stijve spieren.

De vrucht kan alleen niet door mensen worden gegeten. Je spijsvertering zal er heel veel last van krijgen. Daarom wordt er een alcoholische oplossing van gemaakt, die als tinctuur Hippocastanum verkrijgtbaar is bij de betere drogist.

De eetbare kastanje waar je misschien wel eens over gehoord hebt, komt van een andere boom, de tamme kastanje. Ze zijn overigens geen familie van elkaar. De tamme kastanje is familie van de beuk en deze kastanjes zijn onder andere verkrijgbaar in een groenten- en fruitzaak.

De kastanje kent ook uitwendige toepassingen. Daarvoor kun je gewoon een kastanje in je broekzak stoppen. Net als een mobiele telefoon zend een kastanje straling uit. De kastanje heeft invloed op blokkades in het lichaam en kan ervoor zorgen dat je klacht verminderd. Probeer het maar eens!
Een dame die in een tweedehandswinkel werkt, vertrouwde me onlangs toe dat ze regelmatig kastanjes in broekzakken aantreft. Er zijn dus nog genoeg mensen die het oude gebruik toepassen!

Medicinaal gebruik

Paardenkastanje wordt al eeuwenlang in de volksgeneeskunde gebruikt als behandeling voor dysenterie, bronchitis, aambeien en veneuze problemen. Klinische studies ondersteunen het gebruik ervan bij chronische, veneuze insufficiëntie, aambeien en postoperatief oedeem.

Er zijn heel wat preparaten op de markt waarin de wilde (witte) kastanje een ingrediënt is .

Wilde kastanje ondersteunt de bloedsomloop, helpt de beenaderfuncties gezond houden en vermindert het gevoel van zware benen.

Hoewel niet alle bijwerkingen bekend zijn, wordt gedacht dat paardenkastanje mogelijk veilig is als hij voor een korte periode wordt ingenomen.

Wees voorzichtig!

Paardenkastanje bevat aanzienlijke hoeveelheden van een gif (esculine) en kan de dood veroorzaken als het rauw wordt gegeten. Gestandaardiseerde paardenkastanjeextracten, waaruit dit onderdeel is verwijderd, lijken veilig te zijn voor kort gebruik.

Paardenkastanjeextracten worden over het algemeen goed verdragen, maar kunnen bij sommige mensen bijwerkingen veroorzaken zoals duizeligheid, misselijkheid en spijsverteringsklachten.

Er is weinig bekend over de vraag of het veilig is om extract van paardenkastanje te gebruiken tijdens de zwangerschap of tijdens het geven van borstvoeding.

Overleg met uw zorgverlener voordat u paardenkastanje gebruikt en consulteer uw arts over de eventuele aanvullende therapieën die u gebruikt. Paardenkastanje mag niet worden gebruikt ter vervanging van medicatie die u door uw arts is voorgeschreven.

Bloesemremedie

Paardenkastanje (Red Chesnut) behoort tot de bloesemremedies.Red Chestnut is voor mensen met een onbaatzuchtige overbezorgdheid en angst voor het welzijn van anderen, in het bijzonder familie en naaste vrienden.

Zij vrezen het ergste voor hun naasten. Ze zijn ook zeurderig en maken zich zorgen over de problemen van anderen. Vaak is dit een tijdelijke stemming van mensen in verzorgende beroepen zoals verpleegkundigen, therapeuten enz.…

Recept kastanjecrème

Ook worden kastanjes in crèmes verwerkt omdat ze de huid strakker maken, zorgen voor een betere doorbloeding bij winterhanden en -voeten én vanwege de pijnstillende werking wordt deze crème ook bij reuma en jicht gebruikt.
Natuurlijk kun je deze crème kopen, maar je kunt hem ook zelf maken.

Snij twee flinke handen vol met kastanjes in 4 stukken en schil ze. Doe alleen het kastanjewit met een beetje water of rozenwater in een pan en kook ze tot ze zacht zijn -ca 20 minuten- (let op dat ze niet droogkoken). Maal alles fijn met een staafmixer en je crème is klaar.
(Zorg ervoor dat alle schillen verwijderd zijn, gebruik alleen het kastanjewit, want anders krijg je allemaal stukjes in je crème.)

Let op, het ziet er best lekker uit, maar deze crème is NIET eetbaar.

Wasgoed

De kastanjeboom is familie van de zeepachtigen, dat betekent dat de boom reinigende inhoudsstoffen bevat.
Schil een paar kastanjes en snij ze in stukjes. Stop alleen de witte stukjes in een zakdoek en maak deze met een touwtje dicht. Dit zakje kun je meewassen met een witte was, want….. een witte was wordt hiermee weer stralend wit en sommige vlekken zullen verwijderen. (Het hangt natuurlijk af wat voor vlek het is.)
Als ze vers zijn kun je de kastanjes makkelijk schillen. Als ze ouder en rimpeliger zijn, wordt het een lastig klusje.

De boom wordt overigens witte paardekastanje genoemd, omdat hij in het voorjaar witte bloesem heeft. Er is ook een gecultiveerde boom met roze bloemen, deze wordt zover ik weet alleen in de Bach bloesemtherapie gebruikt.

Online kruidenles

Wil je liever kijken dan lezen?
Een online kruidenles door Andrea Bleeker over de witte paardenkastanje vind je op YouTube.
We bevelen de video ten zeerste aan.

https://www.youtube.com/watch?v=xzvsBReo6ds