Plantenwandeling – 17 oktober ’23
Plantenwandeling
Het is vandaag voor het eerst een frisse oktoberochtend. Maar de zon schijnt! Ideaal weer voor een plantenwandeling. Ik wil wel eens zien welke planten nog in bloei staan in deze tijd van het jaar.
De zwarte nachtschade (Solanum nigrum subsp. nigrum) is een plant waaraan nu nog bloemetjes én bessen te zien zijn. De bloemetjes zijn net lampionnetjes waarin een geel lampje brandt.
De bessen zijn nog tot laat in het jaar aan de verdroogde planten te vinden. Zwarte nachtschade behoort tot dezelfde familie als de aardappel, de tomaat, de aubergine en de paprika, maar is bepaald niet eetbaar. De bessen van zwarte nachtschade zijn giftig. Zwarte nachtschade wordt in een stedelijke omgeving steeds meer verdrongen door de beklierde nachtschade (Solanum nigrum subsp. schultesii). Daarover hebben we het nog uitgebreid in een volgende bijdrage.
Hier en daar is nog een exemplaar van het koninginnekruid of leverkruid (Eupatorium cannabinum) te vinden. Hier in de Speelmansstraat te Brugge. Een thee van koninginnekruid werd vroeger gebruikt tegen verkoudheid en als laxeermiddel. Niettegenstaande de plant ook ‘leverkruid’ genoemd wordt tast hij in grote hoeveelheden de lever aan en kan leverkanker veroorzaken.
Al heel vroeg in het voorjaar zijn de eerste bloemetjes van de Stinkende gouwe te zien. Tot diep in de herfst vind je planten waarbij tegelijk zaaddozen en bloemen te zien zijn. De vrucht, die van onderaf met twee kleppen geopend kan worden, bevat zaden die door mieren worden versleept, omdat er een mierenbroodje op zit.
Volgens de middeleeuwse signatuurleer kon de plant bij galklachten toegepast worden, vanwege de gele kleur van het melksap en de vorm van de bladeren. Stinkende gouwe werd als geneeskruid ook gebruikt bij onder meer oogziekten. Het gele sap werd tevens tegen wratten gebruikt. Om een wrat te laten verdwijnen moest het sap van een verse stengel er meerdere malen per dag op worden gesmeerd. Ik heb het zelf nog geprobeerd, al moet ik toegeven dat het een goedbedoelde poging was die niet veel resultaat opleverde.
Alchemisten gebruikten stinkende gouwe bij het zoeken naar de steen der wijzen. Heksen deden het in hun zalven.
Op een kademuur langs de Reie vonden we nog een bloeiend exemplaar van het Blauw glidkruid (Scutellaria galericulata). Het is een plant die meestal groeit in natte, humusrijke grond, langs het water en op vochtige, stenige plaatsen. Geen wonder dus dat hij op de kademuur een geschikt plekje gevonden heeft. Dat hij nu nog in bloei staat heeft alles te maken met de uitzonderlijke nazomer die we gekregen hebben. Veel planten hebben een verlengde bloei gehad.
Glidkruid is een plant die al eeuwenlang medicinaal wordt gebruikt en waarvan bekend is dat het veel potentiële voordelen heeft. Daarover zullen we in een afzonderlijke bijdrage berichten.
We spotten ook opnieuw een leuke ’tuinvlieder’: tuinlobelia (Lobelia erinus).
De soort komt van nature voor in Zuid-Afrika. De plant is van daaruit verder verspreid naar Europa, Marokko, Verenigde Staten (onder andere Hawaï) en Zuid-Australië.
De tuinlobelia bloeit in het wild vanaf mei tot in oktober met blauwe tot violette, 8-10 mm grote, vijflobbige bloemen. Toch altijd leuk als je zo’n avonturier zijn geluk ziet beproeven tussen de kasseien van het trottoir. Lobelia’s bevatten een giftig wit melksap, dat ook op de menselijke huid irritatie kan veroorzaken.
Ontdek meer van Stadsplanten
Abonneer u om de nieuwste berichten naar uw e-mail te laten verzenden.